Mağaza Düzenleme Sanatı ve Bilimi: Teori ve Uygulamalarla Rehberlik
Bir mağaza düzeni tasarlamak hem sanattır hem de bilimdir. Yaygın mağaza düzenlerinin arkasındaki teoriyi anlamak, kendi mağazanızı tasarlamadan önce size sağlam bir temel kazandıracaktır. Sizi kanıtlanmış mağaza düzenlerinden (şemalarla birlikte!) ve en iyi uygulamalardan geçireceğiz ve sizin için neyin doğru olabileceği konusunda rehberlik edeceğiz.
Zorunlu Yol Düzeni
En uygun olduğu yerler: Yaya trafiği desenlerini dikkatlice izleyebilen ve ani satın alımlara güvenen büyük perakendeciler.
Zorunlu yol düzeni, müşterilerin kasaya ulaşmadan önce mağazanın tamamını gezmelerini ‘zorlar’. Bu düzeni kullanan ülkemizdeki en tanınmış perakende mağazası IKEA'dır.
Bu oldukça cesur bir seçimdir. Evet, zorunlu yol düzeni müşterilere tüm ürünlerinizi gösterme imkanı tanır. Mağazada müşterilerin yolculuğunu tamamen kontrol edebilirsiniz. Ancak, bu düzen çoğu insan için oldukça sinir bozucu olabilir. IKEA, belirli noktalarda yerleştirdiği ince ‘kısayollar’ ile bu durumu bir ölçüde aşmaktadır.
Izgara Düzeni
En uygun olduğu yerler: Çoğumuz ızgara formatına aşinayızdır. Bu düzeni en çok süpermarketler, yapı marketler veya diğer büyük ve 'pratik' mağazalarda görebilirsiniz.
Basit amaçla tasarlanmıştır: İhtiyacınız olanı hızlıca bulmanıza yardımcı olmak için idealdir. Bu tasarımda, koridorların sonunda müşteri için basit teklifler olacak ve kasada ani satın alımlar için ürünler bulunacaktır. Bu düzen keyifle gezinti veya alışveriş yapmanız için tasarlanmamıştır.
Serbest Form Düzeni
En uygun olduğu yerler: Küçük, bağımsız yaşam tarzı dükkanları
Bağımsız mağazalar, sizin zamanınız geldi! Serbest form mağaza düzenleri, adından da anlaşılacağı gibi, katı bir düzen takip etmez. Son yıllarda, mağazaların alışverişi bir 'deneyim' haline getirme çabasıyla daha popüler hale gelmiştir.
Amaç, müşteriye kendi yolunu çizmesi için bolca alan bırakırken birkaç ilgi çekici nokta yaratmaktır.
Butik Düzeni
En uygun olduğu yerler: Küçük giyim butikleri
Butik düzeni, giyim mağazaları için idealdir. Ürünleri tür veya trende göre gruplandırarak, mağazanızda dört (veya daha fazla) farklı atmosfer yaratabilirsiniz.
Unutmayın, eğer bir müşteri kendini bunalmış hissederse, uzun süre dolaşmak istemeyecektir. Ürünleri bu şekilde bölmek, mağazanızı çok daha erişilebilir hale getirir.
Tabii ki, bu düzenin dezavantajı, mağazanızın bunu gerçekleştirecek kadar büyük olması gerektiğidir. Eğer değilse, tam tersi bir etki yaratabilirsiniz.
Döngü/Hipodrom Düzeni
En uygun olduğu yerler: Küçük veya dar mağazalar, plak dükkanları
Döngü düzeni — hipodrom düzeni olarak da bilinir — zorunlu yol düzeninin biraz daha küçük ölçekli, daha az sinir bozucu bir versiyonudur.
Küçük mağazalar için bu düzen tamamen pratik olabilir; ortada dar bir ürün sergileme alanı kullanırsanız, bu altı düzen arasında en alan verimlisi olur.
Açısal Düzen
En uygun olduğu yerler: Lüks mağazalar
Açısal düzen, tamamen bağımsız sergileme alanları kullanan tek düzen türüdür. Genel olarak daha az farklı ürünü — hem hacim hem de SKU sayısı açısından — sergiler.
Başarılı bir şekilde yapıldığında, bir lüks hissi veya çok benzersiz bir şey çağrıştırır. Glossier bunun mükemmel bir örneğidir. Fiyat noktasında bir lüks marka olmasa da, mağazalar deneyimsel alışverişte bir ders niteliğindedir. Ve ürün kataloğu, merkezi konumlu mağazalarının metrekaresi ile karşılaştırıldığında oldukça küçüktür.
Müşteri Akışı İçin 6 Temel İpucu
Mağazanız için hangi düzeni seçerseniz seçin, işte tasarımın ince detaylarını belirlerken aklınızda tutmanız gereken birkaç bilim destekli önemli bilgi:
Saat Yönünün Tersine Çalışın
Hangi düzeni seçerseniz seçin, insanların mağazanızda saat yönünün tersine yürümeyi tercih ettiğini fark edeceksiniz. Bu yüzden en iyi ürünlerinizi ön sol tarafa gizlemeyin!
Yeterince Büyük Bir Geçiş Alanı Bırakın
Geçiş alanı, müşterinin mağazanıza adım attıktan hemen sonraki alan, ancak ilk masa, raf veya sergileme alanından önceki bölgedir.
Bu aşamada müşterilerinize bolca alan sağlamak önemlidir (buna bazen dekompresyon alanı da denir ve ipucu isminde gizlidir). Bu noktada sıkışık hissetmeye karşı toleransları özellikle düşüktür — eğer öyle hissederlerse, uzun süre kalmazlar (hatta içeri bile girmezler).
Dar Koridorlardan Kaçının
Müşterileriniz mağazanıza girerken sıkışık hissetmekten hoşlanmazlar, ama aslında hiçbir zaman bundan hoşlanmazlar. ‘Geniş’ her zaman hedef olmalıdır. Sıkışık köşeler veya koridorlar ilgi çekmez ve ayrıca tekerlekli sandalye veya çocuk arabası kullanan insanları da dışlar.
Mümkünse İnsanları Aynı Katta Tutun
Müşteriler, genellikle girdikleri katta kalmayı tercih ederler. Bodrum katına inmek özellikle cazip değildir. Bunu perakende alanınızı seçerken ve düzeninizi belirlerken göz önünde bulundurun. İkinci bir katı kullanmanız gerekiyorsa, bunun iyi işaretlendiğinden emin olun ve en iyi ürünlerinizi yukarı/aşağı koymayın.
Göz Seviyesi Satış Seviyesidir
Müşteriler, göz seviyesinde yer alan ürünleri alma olasılıkları en yüksek olanlardır. Bir sonraki en popüler seviye, hemen aşağıdaki ‘dokunma seviyesi’dir. Bu seviyenin aslında çok yumuşak oyuncaklar veya kazaklar gibi dokunsal ürünler için daha iyi olduğunu düşünüyoruz.
Alışveriş Yapanlar Ürün Türünü Bulmak İçin Yatay Olarak Taramayı Tercih Eder
Ve ardından belirli ürünü dikey olarak taramayı tercih ederler. Bu nedenle ürünlerinizi türüne göre düzenlerseniz, bunu raf yerine 'sütunlar' halinde yapın.
Ani Alışveriş Ürünlerini Kasaya Yakın Koyun
Bu, ticaretin en eski numarasıdır, ama hala işe yarar! Düşük değerli ürünlerinizi, çikolata barları veya anahtarlıklar gibi, kasanın yanına yerleştirin. Müşteriler ödeme noktasındayken bunları ani bir şekilde almaya daha yatkındırlar.
Ama Unutmayın! Verileriniz Her Şeydir
Küçük perakende mağazanızın düzenini tasarlarken bilim destekli en iyi uygulamaları aklınızda tutabilirsiniz (ve tutmalısınız). Ancak, mağazanızda insanların gerçekten nasıl davrandığını izlemeye başladığınızda asıl önemli anlar ortaya çıkacaktır.
Peki neyin işe yaradığını nasıl izlersiniz? Büyük mağazalar, her müşterinin yolunu izlemek ve mağazaya girip çıkan kişi sayısını saymak için insan izleme sistemlerine yatırım yaparlar.
Eğer bu aşamaya hazır hissetmiyorsanız, kendiniz de çok şey gözlemleyebilirsiniz. İnsanlar en çok nerede zaman harcıyor? Kapıdan içeri girdiklerinde dikkatlerini ne çekiyor?
Sık Sorulan Sorular
Ana Mağaza Düzeni Türleri Nelerdir?
Teorik olarak, mağaza düzeni sayısı sonsuzdur! Bu yazıda, en önemli ve en yaygın altı düzeni ele aldık; zorunlu yol, ızgara, serbest form, butik, döngü (hipodrom olarak da bilinir) ve açısal.
Mağaza Düzeni Neden Önemlidir?
Pek çok neden var! İyi bir mağaza düzeni, müşterilerinizin kendini rahat hissetmesini sağlar, aradıklarını kolayca bulmalarına yardımcı olur ve ayrıca belki de ihtiyaç duymadıkları ürünleri almalarını teşvik eder. En çok satan (veya en yüksek kar marjına sahip) ürünlerinizi en iyi yerlere koyar ve genel olarak mağazanızın havasını belirler.
Mağaza Düzeni Nasıl Planlanır?
İşinize en uygun mağaza düzeni şablonunu seçerek başlayın ve bunu kendi tasarımınız için bir sıçrama tahtası olarak kullanın. Bir kalem ve kağıtla bir düzen taslağı çizin. Gerekli aksesuarları sipariş edin, raflarınızı yerleştirin ve voila! Sadece insanların mağazanızda nasıl davrandığını ve hareket ettiğini izlemeyi unutmayın ve düzeninizi buna göre ayarlayın.
Müşteri Akışı Nedir?
Müşteri akışı, müşterilerin mağazanızda nasıl hareket ettiğidir. Mağaza düzeninizi nasıl oluşturduğunuz buna bir ölçüde yön verebilir — yukarıdaki her mağaza düzeni örneğinde, müşterinin almasını beklediğimiz rotayı çizdik, ancak bunun pratikte nasıl sonuçlandığını izlemek ve gerektiğinde düzenlemeler yapmak önemlidir.